BRZEG SKARBIMIERZ
164 Kerczeński Pułk Lotnictwa Rozpoznawczego
Pułk został sformowany 25 sierpnia 1941 na lotnisku w miejscowości Beżand w Armenii. Pierwszy dowódca mjr pil. Mikołaj Staczenko. Po zakończeniu formowania pułk przerzucono na lotnisko Egward. Potem we wrześniu uczestniczył w zajęciu Iranu. Potem po zakończeniu operacji irańskiej pułk przeniesiono do Azerbejdżanu. Natepnie w 1941 przebazowano go na front radziecko - niemiecki. Już w pierwszym locie zestrzelony został samolot mjr Soboljewa. Potem pułk stracił jeszcze dwa samoloty. W okresie od grudnia 1941 do sierpnia 1942 jednostka uczestniczyła w walkach w Donbasie. Następnie w walkach na Kaukazie. W 1942 zmodernizowano sprzęt SB 2 zastąpiono Pe 2. W latach 1942 - 43 jednostka stacjonowała w miejscowości Grozny. Załoga wykonywała stąd loty rozpoznawcze na wycofujące się z Kaukazu oddziały niemieckie. Potem pułk przebazowywano na następne lotniska, otrzymał także wyposażenie w amerykańskie maszyny. W składzie 4 Armii Lotniczej Pułk uczestniczył w operacji białoruskiej. W sierpniu 1944 samoloty wylądowały na lotnisku w Białymstoku. Tutaj stacjonował do 31 stycznia 1945. Dalej pułk uczestniczył w walkach na Pomorzu m. in. walki o Gdynię, Gdańsk, Pomorze Środkowe i Zachodnie. Ostatecznie jednostka wylądowała na niemieckim lotnisku Rotzow, następnie przeniesiono go do Tutow, a stąd do Torunia. Ogółem w latach wojny pułk zniszczył 45 samolotów wroga, ok. 280 czołgów i pojazdów pancernych, 3000 samochodów. Straty własne 55 samolotów. 31 grudnia 1947 pułk przebazowano do Brzegu. Stacjonował tam do 30 listopada 1952. Potem stacjonował na lotnisku w Krzywej. W 1954 Pe 2 zastąpiono Ił 28 R, jednostka posiadała także kilka szkolnych wersji. 31 grudnia 1958 roku pułk ponownie przebazowano na lotnisko w Brzegu, gdzie stacjonował do 1990 roku. W 1961 pułk wyposażono w Jak 27 R. W tym samym roku odbywało się szkolenie polskich pilotów, ze względu na planowany zakup Jak 27 R przez polską armię. Od 1967 na wyposażeniu znalazły się także Jak 28R. Od 1973 wycofano Jak 27R i Ił 28R. Zastąpiono je Mig 25 RB i przeznaczonymi do prowadzenia walki radioelektronicznej Jak 28PP. Na początku lat 80 tych Jak 28 PP zastąpiono Mig 25BM, a od 1985 Jak 28R wymieniono na rozpoznawcze Su 24MR (rozpoznawcza wersja bombowca Su 24 M). Do 1990 roku pułk składał się z 3 eskadr:
- rozpoznania operacyjnego Mig 25 RB;
- rozpoznania taktycznego na Su 24MR;
- przełamania obrony przeciwlotniczej Mig 25BM.
2 marca 1990 doszło do katastrofy szkolnego Mig 25 UR, w której zginęło 2 pilotów. Podczas lotu pracę przerwały 2 silniki, nie dało się ich ponownie uruchomić, ponadto samolot stał się niesterowny. Piloci otrzymali rozkaz katapultowania się z samolotu, maszyna z ok. 10 tonami paliwa spadłaby na Brzeg. Załoga wyprowadziła samolot na terenu niezabudowane i opuściła samolot. Jeden z pilotów zginął od wybuchu rozbijającego się samolotu, drugiemu wybuch spalił spadochron i zmarł w drodze do szpitala. Obu lotników pochowano na cmentarzu w Brzegu. W sierpniu 1990 pułk ponownie przeniesiono na lotnisko w Krzywej, eskadra przełamania obrony przeciwlotniczej odleciała do ZSRR. Ostatni dowódca płk. pil. Wiktor Ponomariew. Stacjonował w Polsce do 14 maja 1992, który odleciał do bazy lotniczej w Szatałowie. Poniżej zdjęcia samolotów z lotniska w Krzywej i Brzegu:
Jak 28 R latały do 1985 roku zdjęcie lotnisko Brzeg
Mig 25RBT z eskadry rozpoznania operacyjnego lotnisko w Krzywej
25 UR kołuje na pas startowy lotniska w Krzywej
Su 24 MR w locie
Materiały zaczerpnięto z Gazety Lotnictwo
Dane techniczne samolotów:
Mig 25
Samolot myśliwsko bombardujący. Zanim jeszcze wszedł do produkcji ustanawiał rekordy świata w osiąganej szybkości. Produkcja rozpoczęła się w 1969 roku. Pierwsza wersja samolotu nosiła nazwę 25R (rozpoznawczy). Od 1970 roku rozpoczęto wytwarzanie wersji myśliwskiej Mig 25P. Samolot ulegał licznym modernizacjom. Zmieniono między innymi układ napędowy. Mig 25P wyposażony był w silnik R1SB-300, potem także ekonomiczniejsze R1SB-300. Uzbrojenie stacja radiolokacyjna Smiercz A, która gwarantowała samodzielne wykrywanie celów lub współpracowała z naziemnymi stacjami radarowymi. Pociski rakietowe R - 40 lub naprowadzane półaktywnie radiolokacyjnie R - 40R, także naprowadzane na podczerwień R - 40T. Pociski rakietowe były umieszczane parami pod skrzydłami. Ponadto samolot wyposażony w system Poliot 11 umożliwiający automatyczne sterowanie lotem. Fotel kapturowy typu KM - 1, a następnie umożliwiający katapultowanie się KM - 1M. Nie stosowano zbiorników podwieszanych z paliwem.
Mig 25 RBTS produkowany od 1978 roku. Stacja rozpoznania radiotechnicznego Tengaż. Podobnie jak inne poniżej wymienione modele oznaczone symbolem RB był to samolot rozpoznawczy mogący przeprowadzać uderzenia bombowe przede wszystkim jądrowe. Maksymalna masa przenoszonych bomb to 4000 kilogramów, ładunek ten zwiększono następnie do 5000 kg. Istniała możliwość podwieszenia zbiornika mieszczącego 5300 litrów paliwa. Zbiornik ten mógł być w razie potrzeby upuszczany w locie. Dodatkowy zbiornik paliwa uniemożliwiał podczepianie uzbrojenia. System Peleng D (komputer pokładowy, precyzyjne urządzenia nawigacji bezwładnościowej, dopplerowski miernik kąta znoszenia) umożliwiał precyzyjne zrzucanie bomb w czasie lotu. Stacjonowały na lotnisku w Brzegu w liczbie 5 sztuk.
Mig 25 RBSs oraz Mig 25 RBSns produkowane od 1972 roku. Samoloty rozpoznawcze z radiolokacyjną stację boczną. Stacja zakłóceń SPS - 142. Uzbrojenie jak powyżej. Stacjonowały na lotnisku w Brzegu w liczbie dwa pierwszego i dwa drugiego typu.
Mig 25 RBFs modernizacja z 1981 roku modelu Mig 25 RBk. Unowocześniona stacja rozpoznania radioelektronicznego, dodatkowe wyposażenie elektroniczne.
Mig 25 BM samolot skonstruowany w 1976 roku jako rozpoznawczo bombardujący przystosowany do niszczenia naziemnych stacji radiolokacyjnych przeciwnika, posiadał urządzenia do walki radioelektronicznej (pociski przeciw radiolokacyjne H - 58 U). Kompleks celowniczy Jaguar. Produkowany w latach 1982 - 85. Stacjonował na lotnisku w Brzegu w liczbie 12 sztuk.
Mig 25 RU wersja szkoleniowa. 3 sztuki stacjonowały na lotnisku w Brzegu.
Jak 28 R
Jak-28 wszedł do służby na początku lat 60. Zbudowano cztery główne wersje:
Jak-28 wersja szturmowa
Jak-28P myśliwiec przechwytujący mogący działać w każdych warunkach atmosferycznych
Jak-28R wersja zwiadowcza
Jak-28U wersja szkolna
Większość samolotów wycofano w latach 80.
Skrzydła w układzie górnopłata, skośne.
Napędem były dwa silniki odrzutowe w gondolach pod skrzydłami. Obrys
gondoli znacznie wystawał poza obrys skrzydła zarówno przed jak i za
płatem. Długi kadłub wyposażony w przeszkloną owiewkę nosową dla
bombardiera. Stateczniki skośne. Stateczniki poziome zamontowane na
stateczniku pionowym.
Podwozie w
układzie torowym z dodatkowymi kołami w gondolach na skrzydłach.
Uzbrojenie przenoszone w luku kadłubowym oraz na dwóch pylonach
podskrzydłowych. Może on przenosić bomby klasyczne i jądrowe,
zasobniki rakiet niekierowanych oraz rakiety kierowane AS-9 Kyle. W
wersji walki radioelektroniczne oprócz zagłuszarek samolot przenosił
zasobniki z paskami folii
(chaff).
Dane techniczne:
Załoga
2
Rozpiętość skrzydeł całkowita
12,06 m
Długość całkowita
21,36 m
Ilość paliwa wewn max
8500 kg
Ilość paliwa wewn + zewn max
9300 kg
Pułap operacyjny
16750 m
Zasięg maksymalny
bez uzupełniania paliwa w locie
1359 km
Oto kilka fotografii samolotu:
Jak 28 r wygląd samolotu
Zdjęcia zaczerpnięte wraz z informacjami ze strony: http://venus.ci.uw.edu.pl/~animal/military.pl/samoloty/jak-28_firebar_brewer/
Su 24MR
Pod koniec lat siedemdziesiątych w ZSRR rozpoczęto prace nad taktycznym samolotem rozpoznawczym, opartym na konstrukcji bombowca Su 24 M. Miał być wyposażony w bogaty asortyment środków rozpoznania fotograficznego i elektronicznego, zaawansowane układy nawigacji i nowoczesne łącza danych, przekazujące w czasie rzeczywistym zbierane informacje do stanowisk naziemnych. Konstrukcja Su 24 M wydawała się odpowiednia dla takiej maszyny ze względu na dobre osiągi (duża prędkość maksymalna i duży zasięg, który można zwiększyć poprzez tankowanie w powietrzu), dwuosobową załogę (w czasie długich lotów zwiadowczych, zwłaszcza na małych wysokościach w trudnym terenie, przy złej pogodzie pilot był narażony na stres i zmęczenie, drugi członek załogi był także potrzebny do obsługi aparatury szpiegowskiej), a również możliwość łatwego zainstalowania potrzebnych urządzeń bez poważniejszych ingerencji w strukturę płatowca. Ponadto Su 24 MR był wyposażony w system nawigacyjny PNS-24 M, z rozbudowanym układem autopilota Relief. Nowy samolot miał zastąpić przede wszystkim rozpoznawcze warianty Miga 21 i Jaka 28. W latach 1980-1983 trwały próby nowej konstrukcji, zaś w 1983 r. wprowadzono ją do służby w radzieckim lotnictwie. Ich produkcja seryjna trwała do 1993 r. Maszyny Su 24 MR otrzymały kompleks urządzeń szpiegowskich BKR-1, składający się z laserowych, telewizyjnych, radiolokacyjnych, radiotechnicznych i działających w podczerwieni układów rozpoznawczych, a także małego radaru wielofunkcyjnego "patrzącego na boki", oraz systemów rozpoznawczych Zilmar IR, AIST-M TV wyposażonych w kamery z obiektywami wyposażonymi w soczewki panoramiczne i ukośno-kątowe. Dodatkowo pod skrzydłami podwieszano zasobniki zwiadu elektronicznego Tangaz i aparaturę Efir-1 M, wykrywającą promieniowanie radarowe i kierunek z którego ono nadchodzi. Do obrony przed samolotami wroga Su 24 MR przenosił dwie rakiety krótkiego zasięgu R-60 (naprowadzane na podczerwień). Dzięki systemowi nawigacji PNS-24 M samolot może być prowadzony automatycznie przez automatycznego pilota nawet w górzystym terenie podczas lotów na małej wysokości. Szeroki wachlarz urządzeń rozpoznawczych sprawia, że Su 24 MR może wykonywać swe zadania, zarówno w dzień, jak i w nocy, także w trudnych warunkach meteorologicznych, przy słabej widoczności. Samolot wyposażono w łącza danych, dzięki którym może na bieżąco przekazywać zbierane przez siebie informacje do centrali dowodzenia, a nawet wprost do jednostek naziemnych.
Obecnie około 150 Su 24 MR służy w lotnictwie wojskowym Rosji. Są one obok Migów 25 MR jedynymi rosyjskimi samolotami rozpoznawczymi średniego zasięgu. Brały one aktywny udział w konfliktach czeczeńskich, wyszukując m. in. punktów koncentracji bojowników, składów broni i amunicji, oraz uczestnicząc w akcjach poszukiwania zestrzelonych pilotów. W 1999 r. jeden z nich został zestrzelony, prawdopodobnie przez rakietę Stinger lub Strieła. Dziś Su 24 MR powoli się starzeje, ale wciąż z powodzeniem może wypełniać swe zadania. Jego następca, Su 27 R (oparty na konstrukcji Su 27 IB) znajduje się w stadium prototypu i za kilka lat powinien wejść do służby, stopniowo zastępując Su 24 MR.
Informacje o samolocie wraz ze zdjęciem zaczerpnięto ze strony: http://www.biskupin.wroc.pl/~nowak/su24mr.html
